Projectleider René ten Vregelaar van hoofdaannemer WBC Aannemingsbedrijf: ‘Er is gekozen voor een lichtgewicht gebouw dat op staal kon worden gefundeerd’ Ondanks haar ouderdom van ± 1.800 jaar is het Romeinse schip bijna in zijn geheel bewaard gebleven toen bleek dat het houten vaartuig ondanks zijn ouderdom van ongeveer 1.800 jaar bijna in zijn geheel bewaard is gebleven. Dat geldt ook voor de meest complete inventaris die ooit in een schip uit de Romeinse tijd is gevonden. In de boot zijn ook nogal wat gereedschappen voor houtbewerking aangetroffen. Daaruit kunnen we concluderen dat het schip destijds als een soort klussenboot is gebruikt. Hij is in 2003 opgegraven. We moesten heel omzichtig te werk gaan, want hij lag in het grondwater. Enerzijds is het schip zo goed bewaard gebleven omdat er daardoor geen zuurstof bij kon komen; anderzijds zou het snel wegrotten als het aan de lucht werd blootgesteld. Het was dus zaak om het na de opgraving in natte toestand te houden. Daarbij is de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Lelystad ingeschakeld. Zij beschikken hiervoor over een speciaal bassin. Houtkamer ‘Er zijn in principe twee methoden om dit soort vondsten te conserveren: vriesdrogen of impregneren met een bepaalde kunsthars. Bij de conservering van dit schip hebben we voor de laatste methode gekozen. Door steeds meer kunsthars toe te voegen, wordt het water langzaam maar zeker uit de houtcellen verdreven.’ Eric Graafstal vertelt dat de Romeinen verrassend veel kennis hadden van de natuurlijke geschiktheid van bepaalde houtsoorten voor bepaalde toepassingen: ‘Dat blijkt onder meer uit het feit dat ze voor de kajuit van het schip eikenhout hebben gebruikt en voor de spilletjes waarop de deuren draaiden, het veel taaiere essenhout. We zijn van plan om hier in het Castellum een speciale houtkamer in te richten, waarin we alle aspecten van hout als rijke archeologische informatiebron kunnen laten zien.’ Castellum Hoge Woerd is gebouwd op de plek waar tweeduizend jaar geleden een Romeins fort stond. Eric Graafstal: ‘Het is een moderne interpretatie van het oorspronkelijke Romeinse fort, maar de maatvoering is gelijk gebleven. De wallen zijn net zo hoog en de omtrek bedraagt net als vroeger vierhonderd meter. Het enige verschil zit hem in de breedte van de wallen. Die waren vroeger vier meter en zijn nu zes meter. Dat houdt verband met de benodigde binnenruimte voor een gezonde exploitatie van Castellum Hoge Woerd. Naast een museum en de daaraan gekoppelde educatieve activiteiten zijn er ook een theater, een stadsboerderij en een café-restaurant in ondergebracht. Ze opereren allemaal onder dezelfde noemer. Het complex wordt begin volgend jaar officieel geopend.’ Fundering op staal Tijdens het laatste fase van de bouw hebben we dit bijzondere project ook bezocht, samen met Jan-Pieter Tulp van Jongeneel Projecten. We spraken toen met projectleider René ten Vregelaar van hoofdaannemer WBC Aannemingsbedrijf. Dit bedrijf bestaat al meer dan zestig jaar en heeft haar hoofdkantoor in Winterswijk. Ze zijn actief in Nederland, België en Duitsland, zowel in het bouwen van woningen en bedrijfsgebouwen als in het bouwen van scholen, ziekenhuizen en multifunctionele accommodaties. Voordat ze met Castellum Hoge Woerd aan de slag gingen, hadden ze al een aantal aansprekende projecten op hun naam staan. René ten Vregelaar: ‘Dat klopt. Zo tekenden we onder meer voor het statige nieuwe onderkomen van het automobielmuseum van Louwman in Den Haag en voor het fraaie onderwijspark Ezinge in Meppel, respectievelijk geopend door koningin Beatrix in 2010 en koning Willem-Alexander in 2014. Andere aansprekende projecten zijn de renovatie van de Jaap Eden IJsbaan in Amsterdam en de bouw van het Olympisch Trainings Centrum aan de Bosbaan, eveneens in Amsterdam. Castellum Hoge Woerd is weer zo’n aansprekend project, mede gelet op de spectaculaire archeologische vondsten die in 6 INHOUT 46/2015
7 Online Touch pagina 6-7 Home